Phát hiện DNA quyết định việc thuận tay trái

TTO – Tại sao có người thuận tay phải, có người thuận tay trái? Hóa ra không phải do thói quen sinh hoạt mà hoàn toàn do DNA quyết định việc đó.

Nhóm nghiên cứu đã thực hiện một dự án tìm kiếm mối tương quan giữa sự thuận tay, các khu vực ngôn ngữ của não và các bệnh lý thần kinh, dựa trên hồ sơ DNA của 400.000 người tại Anh. 38.000 người trong số ấy thuận tay trái. Họ phát hiện ra rằng hóa ra thuận tay trái có yếu tố di truyền.

Mặc dù mối liên hệ giữa thuận tay và di truyền đã được nhiều nhà khoa học nghiên cứu nhưng các gen chính xác liên kết với thuận tay trái hoặc tay phải chưa được xác định. Nhờ có nhóm người tham gia lớn, các nhà nghiên cứu đã có thể xác định bốn vùng di truyền có liên quan đến việc thuận tay trái.

Tiến sĩ Akira Wiberg, thành viên hội đồng nghiên cứu y khoa tại Đại học Oxford, cho biết: Khoảng 90% người dân toàn cầu thuận tay phải, và điều này đã xảy ra trong ít nhất 10.000 năm qua. Ở những người tham gia thuận tay trái, các khu vực ngôn ngữ của bên trái và bên phải não “giao tiếp” với nhau theo cách phối hợp hơn. Điều này cho thấy rằng người thuận tay trái có thể có lợi thế khi thực hiện các nhiệm vụ bằng lời nói.

Giáo sư Gwenaëlle Douaud, thành viên nhóm nghiên cứu, giải thích nguyên nhân dẫn đến thuận tay trái là bởi “một sự đột biến” trong khung xương tế bào. Loại đột biến này từng được ghi nhận ở những con ốc sên có vòng xoáy ngược chiều kim đồng hồ. Kết quả xét nghiệm DNA của những người thuận tay trái cho thấy các tế bào học đang thay đổi cấu trúc của chất trắng trong não.

“Đây là lần đầu tiên chúng ta có thể chứng minh rằng những thay đổi về tế bào học liên quan đến sự thuận tay nào có thể quan sát được ở não” – giáo sư Douaud, cũng là một người thuận tay trái, cho biết.

Ở 38.000 tình nguyện viên thuận tay trái, hai nửa não – bán cầu não trái và phải – có sự kết nối tốt hơn và hoạt động mạnh hơn trong các khu vực liên quan đến ngôn ngữ. Các nhà nghiên cứu đề ra giả thuyết rằng những người thuận tay trái có thể có kỹ năng ngôn từ tốt hơn, mặc dù họ không có dữ liệu từ nghiên cứu này để chứng minh điều đó.

Nghiên cứu cũng cho thấy ở những người thuận tay trái có nguy cơ mắc bệnh tâm thần phân liệt cao hơn và nguy cơ mắc bệnh Parkinson thấp hơn một chút so với người thuận tay phải.

Một câu hỏi được đặt ra là kết quả nghiên cứu này có ý nghĩa nào về mặt xã hội đối với những người thuận tay trái hay không, giáo sư Dominic Furniss – thành viên nhóm nghiên cứu – cho biết tại nhiều quốc gia, thuận tay trái bị coi là không may mắn, là một cái gì đó trái với tự nhiên và thường bị ghét bỏ. Điều này được phản ánh rõ rệt trong ngôn ngữ. Ví dụ trong tiếng Việt: trái đồng nghĩa với sai (đi trái đường, đi sai lối, làm trái lời dạy…).

“Những điều chúng tôi phát hiện cho thấy rằng việc thuận tay trái chỉ là kết quả phát triển sinh học của não bộ. Nó được điều khiển bởi ít nhất một phần của các biến thể di truyền mà không liên quan gì đến may mắn, sai trái hay độc hại” – giáo sư Furniss nói.

Kết luận này được nhóm nghiên cứu của Đại học Oxford công bố trên tạp chíBrain hôm 5-9. Tuy nhiên, nghiên cứu này chỉ tìm thấy 1% đầu tiên của DNA di truyền đó và giới hạn tình nguyện viên ở Anh. Vì vậy, cần nhiều nghiên cứu sâu hơn trên toàn cầu để hiểu rõ tác động di truyền đối với việc thuận tay nào.

MINH HẢI/TTO