VASEP lo ngại đổ vỡ chuỗi sản xuất, xuất khẩu thuỷ sản
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản, nguy cơ toàn chuỗi sản xuất thuỷ sản đổ vỡ vì doanh nghiệp trong ngành đóng cửa hàng loạt.
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VESEP) ngày 30/8 cho biết, qua khảo sát, có tới trên 50% nhà máy chế biến cá tra tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và nhà máy chế biến thủy sản ở phía Đông TP HCM đóng cửa. Với những doanh nghiệp còn hoạt động, 100% nhận định phương án 3 tại chỗ chỉ nhằm cầm cự, tạm thời duy trì sản xuất.
Theo phản ánh của các doanh nghiệp chế biến tôm tại Cà Mau, Sóc Trăng và Bạc Liêu (ba địa phương dẫn đầu về sản lượng và sản xuất tôm), không chỉ việc lưu thông hàng hoá, mua bán con giống, thu hoạch tôm gặp khó, các nhà máy cũng phải giảm công suất chế biến 60-70%. Các doanh nghiệp cũng thông tin, tình hình thiếu hụt công nhân và chi phí sản xuất tăng cao.
Nhiều doanh nghiệp cho rằng, ngành tôm Việt Nam đã trễ nhịp so với cơ hội thị trường. Nhưng nếu các địa phương không mau chóng có giải pháp kiểm soát dịch bệnh vào cuối tháng 8 để phục hồi sản xuất, cơ hội năm nay sẽ trôi qua.
Từ tháng 9 đến cuối năm là thời điểm các nhà máy bước vào cao điểm thu mua nguyên liệu, chế biến và xuất khẩu. Nhưng với tình hình hiện nay, chắc chắn nguồn cung tôm sẽ bị đảo lộn, thiếu hụt cho tới cuối năm, thậm chí kéo dài sang năm 2022.
Mặt hàng cá tra cũng tương tự khi các doanh nghiệp chế biến chia sẻ đã chịu tác động ngay khi dịch bệnh lan từ TP HCM xuống các tỉnh miền Tây từ cuối tháng 7.
Hiện có tới 50% doanh nghiệp tại một số vùng trọng điểm phải đóng cửa khiến cá tra nuôi tại ao của công ty vượt kích cỡ do các nhà máy ngừng hoạt động hoặc giảm tối đa công suất. Một số doanh nghiệp cho biết thời gian nuôi bị kéo dài, mật độ lớn khiến cá chết hàng chục tấn mỗi ngày. Ước tính, công suất hoạt động của toàn ngành cá tra chỉ từ 10-20%.
Tại Hậu Giang, hầu hết nhà máy thủy sản đã đóng cửa nếu không đáp ứng được “3 tại chỗ” hoặc gặp tình trạng thiếu công nhân, việc đi lại khó khăn, nhà máy chế biến nằm trong “vùng đỏ”… Một số nhà máy thời gian đầu cố gắng thực hiện duy trì sản xuất được bằng mô hình này chỉ sau 1 táng cũng phải tạm ngưng vì chi phí quá lớn.
Tại Bến Tre, nhiều doanh nghiệp đã ngừng chế biến cá tra từ đầu tháng 8. Một số đã cầm cự bằng cách chế biến nghêu nhưng do giá thấp, cũng phải xem xét dừng hoạt động. Mặt khác, không ít khách hàng nhập khẩu đòi hủy hợp đồng và tìm đối tác thay thế với lý do chậm tiến độ giao hàng.
Còn tại Đà Nẵng, sau khi thành phố thông báo giãn cách, toàn bộ doanh nghiệp chế biến thủy sản cũng đã đóng cửa. Một số doanh nghiệp dự kiến thực hiện “3 tại chỗ” để sản xuất cầm cự nhưng thiếu công nhân chế biến sâu trầm trọng. Doanh nghiệp xuất khẩu tôm của địa phương này xác định mở cửa hoạt động thì chỉ thu mua tôm nguyên liệu để làm hàng tôm lột vỏ, lấy chỉ đơn giản. Tuy nhiên, giá tôm loại này của Việt Nam không thể cạnh tranh được với tôm Ấn Độ và Ecuador trên nhiều thị trường.
Ngoài ra, tại các địa phương ven biển như: Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Bà Rịa – Vũng Tàu, Kiên Giang, doanh nghiệp cũng đã giảm tối đa công suất chế biến, hoạt động cầm chừng. Nhiều doanh nghiệp cân nhắc tới phương án sẽ ngưng hoạt động hoàn toàn nếu trước 15/9, tình hình dịch bệnh ở các địa phương chưa được ngăn chặn và các biện pháp giãn cách xã hội còn tiếp tục kéo dài.
Trước tình hình này, VASEP cho rằng, Chính phủ, địa phương cần có những biện pháp khôi phục khẩn cấp, tránh nguy cơ đổ vỡ toàn chuỗi.
Hồi đầu tháng 8, VASEP cũng đã kiến nghị nên ưu tiên tiêm vaccine ngay cho người lao động tại các nhà máy chế biến thuỷ sản để tránh nguy cơ này. Đến nay, hiệp hội cho biết tỷ lệ tiêm vaccine Covid-19 mũi 1 của các doanh nghiệp trong ngành trung bình là 40-50%. Trong đó, Cà Mau là địa phương có tỷ lệ tiêm nhanh và cao nhất.
Bên cạnh vaccine, VASEP kiến nghị Bộ Y tế hoàn thiện bộ quy tắc và tổ chức huấn luyện cho các tỉnh và doanh nghiệp thực hiện “y tế tại chỗ”. Các doanh nghiệp theo đó sẽ chủ động sử dụng tổ y tế, trạm y tế của nhà máy, tự tổ chức xét nghiệm cho người lao động mỗi tháng 2 lần, mẫu xét nghiệm sẽ gửi cho cơ quan y tế và kết quả xét nghiệm của doanh nghiệp được áp dụng trong lưu thông và giao dịch. Còn lại, CDC sẽ tổ chức xét nghiệm cho doanh nghiệp 1 lần một tháng, như vậy đảm bảo mỗi công nhân được xét nghiệm 3 lần một tháng…
Ngoài ra, VASEP cũng đề nghị có hỗ trợ cho công nhân, người lao động gặp khó khăn và hỗ trợ doanh nghiệp giảm lãi suất vay ngân hàng, giảm 30% tiền điện ít nhất đến hết năm 2021…
Theo VNEXPRESS
