Mua vắc xin nhưng ‘hàng nội’ mới là kế lâu dài
Tại phiên họp của Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch COVID-19 hôm qua 23-2, cấp có thẩm quyền đã công bố về lâu dài sẽ tiêm miễn phí vắc xin ngừa COVID-19 cho mọi người dân có chỉ định.
“Tuy nhiên do vắc xin (vaccine) hiện rất khó mua, mỗi lần số lượng mua được rất ít ỏi nên phải phân nhóm ưu tiên. Về lâu dài, vắc xin này sẽ được sử dụng như các vắc xin hiện có trong Chương trình tiêm chủng mở rộng” – thông tin từ phiên họp kể trên cho biết.
Vắc xin ở đâu?
Theo kế hoạch sử dụng vắc xin ngừa COVID-19 do COVAX Facility (Giải pháp tiếp cận vắc xin phòng COVID-19 toàn cầu do Liên minh vắcxin và tiêm chủng toàn cầu GAVI điều hành), GAVI đã có thư xác nhận Việt Nam là một trong những quốc gia thành viên của chương trình. Chương trình sẽ cung cấp vắc xin tiêm miễn phí cho khoảng 20% dân số của 92 quốc gia thành viên.
Nhưng ước tính trên số lượng hiện có, chương trình sẽ cung cấp vắc xin và vật tư tiêm chủng cho khoảng 15-16% dân số 92 quốc gia này, trong đó có Việt Nam.
Ngày 29-1 vừa qua, COVAX đã thông báo phân bổ 4,8 triệu liều vắc xin do AstraZeneca sản xuất cho Việt Nam trong quý 1 và 2-2021. Còn trong phiên họp cách đây vài ngày, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long thông báo tổng số vắc xin COVAX phân bổ cho Việt Nam năm 2021 là 30 triệu liều, ngoài số lượng được phân bổ kể trên trong quý 1 và 2, số còn lại tập trung cho giai đoạn cuối năm.
Cũng theo ông Long, ngoài vắc xin của COVAX viện trợ, Việt Nam đã đặt mua 30 triệu liều vắc xin cũng do AstraZeneca sản xuất. Lô đầu tiên trong số này sẽ về Việt Nam trong tháng 2.
Tuy nhiên để đủ vắc xin cho người có chỉ định, ông Long cho biết Việt Nam cần 150 triệu liều trong năm 2021. Và hiện có 60 triệu liều đã đặt mua và được cấp, số còn lại Bộ Y tế đang tiếp tục thương thảo tích cực với các nhà sản xuất vắcxin của Nga và Mỹ. “Nhiều khả năng đàm phán có kết quả” – thông tin từ Bộ Y tế cho biết thêm.
Với các tín hiệu này, có vẻ người Việt sẽ thuận lợi trong việc tiếp cận vắc xin ngừa COVID-19? Một quan chức tham gia đàm phán mua vắc xin chia sẻ các nước đều đang đẩy nhanh quá trình tranh mua vắc xin.
Do đó đơn hàng đầu tiên mà Việt Nam đặt mua dự kiến về trong tháng 2 là 204.000 liều, nhưng thực tế chỉ được đối tác cung cấp 117.000 liều. Số lượng này có thể nói chỉ là “muối bỏ biển” so với nhu cầu tiêm vắc xin của Việt Nam hiện nay.
Nguồn tài chính nào?
Trong cuộc họp Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch COVID-19 ngày 23-2, ban chỉ đạo cho biết “số lượng vắc xin về mỗi đợt ít ỏi, vì thế phải phân nhóm đối tượng ưu tiên”. Việt Nam sẽ tiêm miễn phí vắc xin này như các vắc xin trong Chương trình tiêm chủng mở rộng, nhưng là “về lâu dài”.
Sau này, khi đảm bảo được nguồn cung cấp, người dân sẽ được tiêm miễn phí tương tự các vắc xin trong Chương trình tiêm chủng mở rộng hiện nay, bên cạnh đó sẽ có một phần nhỏ là vắc xin dịch vụ cho những người có khả năng chi trả cao hơn.
Với số lượng vắc xin đủ nhu cầu sử dụng trong nước kể trên, chi phí mua vắc xin dự tính lên đến 1 tỉ USD. Trong số này, hiện đã có 3 tỉnh thành là Hà Nội, Quảng Ninh và Hải Phòng cho biết sẽ sử dụng ngân sách địa phương, chỉ nhờ Bộ Y tế hỗ trợ về nguồn cung cấp.
“Nguồn tài chính mua vắcxin sẽ sử dụng cả ngân sách trung ương, địa phương và một phần xã hội hóa. Hiện đã có một ngân hàng chuyển 21 tỉ tới quỹ vắcxin. Một số doanh nghiệp lớn khác cũng sẵn sàng tham gia quỹ này” – một chuyên gia của Bộ Y tế thông tin thêm.
Nghiên cứu sản xuất vắcxin COVID-19 tại Công ty cổ phần công nghệ sinh học dược Nanogen và lộ trình thử nghiệm vắcxin – Ảnh: D.PHAN
Mong đợi vắcxin Việt
Hôm nay 24-2, Viện nghiên cứu y dược học quân sự (Học viện Quân y) sẽ có buổi khám sàng lọc cho những người tình nguyện, đã đăng ký tiêm thử nghiệm vắc xin ngừa COVID-19 Nanocovax, do Công ty Nanogen, Việt Nam sản xuất. Đây là giai đoạn 2 của thử nghiệm trên người. Giai đoạn 1 việc thử nghiệm vắc xin này đã bắt đầu từ 17-12-2020 và vừa kết thúc ít ngày trước.
Theo thông tin từ ban tổ chức, sau khi khám sàng lọc, tại Học viện Quân y Hà Nội dự kiến có 30-50 người tiêm thử vắcxin vào ngày 26-2. Một nhánh nghiên cứu vắcxin khác sẽ thực hiện tại Bến Lức, Long An và cũng bắt đầu tiêm vào 26-2. Có tổng số 560 người tiêm giai đoạn này tại 2 địa điểm Hà Nội và Long An.
Thông tin kể trên cũng cho biết ban đầu các nhà nghiên cứu dự định chỉ tiêm 2 mức liều là 50 và 75 mcg, bỏ mức liều 25 mcg. Nhưng trước khi nghiên cứu chính thức diễn ra, các chuyên gia đã bàn bạc và quyết định tiêm cả 3 mức liều tương tự giai đoạn 1.
“Qua đánh giá giai đoạn 1 của thử nghiệm trên người, vắc xin đảm bảo độ an toàn, về tính sinh miễn dịch, gần 100% người được tiêm có kháng thể trung hòa ngăn virus, tức là vắc xin có hiệu lực bảo vệ người được tiêm” – đại diện nhóm nghiên cứu chia sẻ với Tuổi Trẻ.
Ông Nguyễn Ngô Quang, phó cục trưởng Cục Khoa học công nghệ Bộ Y tế, cho biết công suất Nanocovax là 70 triệu liều/năm. Vắc xin của Viện Vắcxin và sinh phẩm y tế Nha Trang (IVAC) cũng đang ở giai đoạn thử nghiệm trên người có công suất 6 triệu liều/năm nhưng có thể nâng lên 30 triệu liều. Hai loại vắc xin này có thể đảm bảo nhu cầu tiêm ngừa của Việt Nam trong những năm tới.
Cũng theo ông Quang, vì nhu cầu tiêm ngừa, các nhà nghiên cứu đang đẩy nhanh tốc độ thử nghiệm, có thể tháng 4 tới sẽ hoàn tất giai đoạn 2, theo hướng khám sàng lọc đến đâu là tiêm đến đó, làm sao đủ 560 người tham gia giai đoạn 2 và sau đó sẽ đánh giá, triển khai giai đoạn 3 luôn.
Vắc xin Việt Nam sản xuất cũng bằng các công nghệ mới không thua kém vắc xin ngoại, hi vọng sẽ sớm ra mắt để người Việt chủ động được vắc xin tiêm ngừa.
Theo Tuổi Trẻ
