Hành trình Biden ‘so bó đũa’ chọn nữ phó tướng

Việc chọn ứng viên phó tổng thống của Biden không phải quyết định bộc phát, mà là kết quả của quá trình tham vấn, điều tra, đánh giá chặt chẽ.

Tất cả những phụ nữ có khả năng trở thành ứng viên phó tổng thống Mỹ cùng Joe Biden tranh cử trước tiên phải đối mặt với các câu hỏi giống nhau, đôi khi khó hiểu, trong một cuộc phỏng vấn sơ bộ: Chương trình nghị sự của bạn là gì? Bạn nghĩ Tổng thống Donald Trump sẽ đặt cho bạn biệt danh gì?

Đó chỉ là mở đầu của một hành trình gian nan nhằm chọn ra một gương mặt sáng giá duy nhất của đảng Dân chủ sát cánh cùng Biden trong chiến dịch tranh cử cạnh tranh với Tổng thống Donald Trump. Qua những cuộc phỏng vấn sơ bộ như vậy, đảng Dân chủ lựa chọn được 11 người lọt vào vòng cuối. Những người này sau đó được một hội đồng gồm 12-15 luật sư và Biden tiếp tục thực hiện việc phân tích, đánh giá triển vọng của họ trước khi đưa ra lựa chọn cuối cùng.

Quá trình này, xét trên nhiều phương diện, không giống với bất kỳ cuộc tìm kiếm ứng viên phó tổng thống nào trong lịch sử nước Mỹ, diễn ra dưới sự dò xét bất thường của công chúng khi mà Biden ngay từ đầu đã tuyên bố rằng ông sẽ chỉ cân nhắc lựa chọn một phụ nữ làm “phó tướng” cho mình.

Sau đó, hàng trăm nhà hoạt động, nhà lập pháp và những người có sức ảnh hưởng khác đã kêu gọi ông chọn một phụ nữ da màu.

Thượng nghị sĩ Dân chủ bang California Kamala Harris là gương mặt được chọn, trở thành người phụ nữ da màu đầu tiên, người Mỹ gốc Á đầu tiên, người đầu tiên tốt nghiệp một trường đại học dành cho người da màu và người California đầu tiên kể từ thời cựu tổng thống Ronald Reagan có tên trên lá phiếu bầu cử vào tháng 11 với tư cách ứng viên phó tổng thống của một đảng lớn tại Mỹ.

Các cuộc phỏng vấn những người am hiểu vấn đề cho thấy đây là kết quả của một quá trình tuyển lựa rất lớn và tốn công sức, khó đoán định kết quả.

“Trong quá trình cân nhắc, Biden thường đặt ra những câu hỏi như ai chia sẻ những giá trị chung với ông ấy, ai có thể làm việc cùng, ai có thể giúp ông ấy chiến thắng và ai có thể sẵn sàng ngay từ ngày đầu tiên”, Cedric L. Richmond, đồng chủ tịch chiến dịch tranh cử của Biden, cho biết trong một cuộc phỏng vấn sau khi thông báo về việc lựa chọn Harris được công bố. “Ông ấy nhìn vào các dữ liệu, nhìn vào hồ sơ rồi xem xét toàn bộ mọi thứ”.

Chủ đề sắc tộc xuất hiện trong các cuộc phỏng vấn ngay từ lúc khởi động quá trình lựa chọn.

Giữa lúc các cuộc biểu tình đòi công lý cho người da màu nổ ra trên khắp nước Mỹ, một ứng viên da trắng tiềm năng là thượng nghị sĩ Dân chủ bang Minnesota Amy Klobuchar đã công khai rút khỏi danh sách cân nhắc. Trong khi đó, ứng viên khác, người da màu, cũng tiềm năng không kém là Stacey Abrams tuyên bố Biden nên lựa chọn một phụ nữ da màu.

Abrams cùng thượng nghị sĩ đảng Dân chủ bang Illinois Tammy Duckworth, một cựu binh từng tham chiến ở Iraq có mẹ là người Thái gốc Hoa, là hai trong số ứng viên được phỏng vấn hồi cuối tuần qua. Họ đều nhận được cuộc gọi từ chối hôm 11/8.

Bước sàng lọc ban đầu được thực hiện bởi một đội ngũ 4 đồng chủ tịch, gồm cựu thượng nghị sĩ Dân chủ bang Connecticut Chris Dodd, Thị trưởng Los Angeles Eric Garcetti, cựu cố vấn của Biden Cynthia Hogan và nghị sĩ Dân chủ bang Delaware Lisa Blunt Rochester.

Họ đã ghi lại hơn 120 tiếng gặp mặt với các nhà hoạt động cho đảng, các nhóm lợi ích và các bên liên quan khác nhằm đưa ra những tiêu chí về người phù hợp nhất với đảng Dân chủ và có thể phục vụ đất nước tốt nhất, theo một nguồn tin giấu tên.

Họ đã gặp hơn 20 ứng viên ban đầu, sau đó chuẩn bị một bản thuyết trình cho Biden và vợ nhằm thu hẹp danh sách. Biden cũng gặp riêng từng người trong nhóm đồng chủ tịch để xin thêm ý kiến đánh giá.

Harris đã thể hiện tốt trong cuộc gặp với nhóm đồng chủ tịch. Họ mô tả Harris là một ứng viên mang đến cảm giác rằng bà có thể đối đầu quyết liệt với Tổng thống Trump và có am hiểu về nhiều vấn đề khác nhau.

Trong cuộc gặp, bà còn chia sẻ về mối quan hệ thân thiết với Beau, người con trai quá cố của Biden, cũng như câu chuyện cá nhân của bà khi có cha mẹ là người nhập cư đến từ Jamaica và Ấn Độ.

11 ứng viên, 11 người phụ nữ đi được đến vòng cuối của cuộc tuyển chọn tiếp tục trải qua các cuộc phỏng vấn riêng với Biden, đôi khi trực tiếp, đôi khi qua mạng.

Celinda Lake, một trong những nhà thăm dò ý kiến công chúng phục vụ chiến dịch tranh cử của Biden, đã nghiên cứu cách tốt nhất để giới thiệu câu chuyện cá nhân mà từng ứng viên mang đến và chiến dịch đồng thời chuẩn bị luôn cả chiến lược triển khai cho tất cả ứng viên lọt vào vòng cuối.

Từng người cũng trải qua cuộc kiểm tra pháp lý được giám sát bởi cựu cố vấn Nhà Trắng Bob Bauer, cựu cố vấn an ninh quốc gia Lisa Monaco và cựu cố vấn cấp cao Nhà Trắng Dana Remus. Tất cả đều là quan chức dưới thời tổng thống Barack Obama.

12-15 luật sư đánh giá hồ sơ của từng ứng viên, đặt các câu hỏi liên quan tới mọi vấn đề từ tình hình tài chính cá nhân, lịch sử sử dụng thuốc hay những mối quan hệ tình cảm.

Khi nắm đủ thông tin, Biden tiếp tục tham vấn riêng với gia đình ông, gồm vợ và em gái Valerie Biden Owens, người bạn lâu năm kiêm cố vấn Ted Kaufman cùng chiến lược gia chính trị Mike Donilon.

Các đội ngũ chuyên gia nghiên cứu chính trị trong lúc đó bắt đầu công bố thông tin ra công chúng. Đội ngũ phục vụ chiến dịch tranh cử và bản thân Biden cũng cố gắng tìm cách để nâng cao hồ sơ của tất cả các ứng viên tiềm năng.

Sau tất cả, Biden phải đối mặt với một áp lực rất lớn là thu hẹp danh sách lựa chọn dựa trên sắc tộc. “Chúng ta cần một ứng viên phản ánh được sự da dạng sắc tộc của nước Mỹ”, Stacey Abrams hồi tháng 4 nói trong chương trình The View của kênh ABC.

Biden nhận được rất nhiều lời góp ý liên quan đến việc chọn lựa ứng viên, trong đó đa phần đều khuyên ông chọn một phụ nữ da màu.

Vào ngày trước khi thông báo tên ứng viên được lựa chọn, Biden ngồi tại bàn làm việc bên chiếc máy tính xách tay tại nhà riêng ở Wilmington. Trên bàn là khung ảnh chứa một cột tranh trong bộ truyện Hagar the Horrible từ lâu đã truyền cảm hứng cho Biden. Trong đó, Hagar (nhân vật chính của truyện) ngửa cổ hét lên trời “Tại sao lại là tôi?!” và câu trả lời vọng lại từ những đám mây “Tại sao không?”.

Biden viết vào một tấm thẻ điều ông muốn truyền đạt: “Tôi gọi cho bạn hôm nay vì tôi đã đưa ra quyết định đầu tiên trong quá trình tranh cử tổng thống. Tôi quyết định rằng tôi muốn bạn tham gia cùng tôi trong nỗ lực giành lại linh hồn của đất nước và trở thành phó tổng thống Mỹ tiếp theo”.

Trong bức ảnh do Adam Schultz, nhiếp ảnh gia chiến dịch tranh cử của Biden, chụp lại khoảnh khắc trên, Harris xuất hiện trên màn hình laptop. Bà đang ở trong căn hộ của mình tại Washington, nở nụ cười rất tươi khi trò chuyện trực tuyến với Biden.

Vũ Hoàng (Theo Washington Post) (theo vnexpress.net).