Vững tin về một tâm thế mới

GD&TĐ – Nhiều việc lớn ngành Giáo dục (GD) làm được trong năm 2019 là tiền đề vô cùng quan trọng để các công việc trong năm 2020 – một năm chắc chắn rất “bận rộn” – được tiếp tục với những đột phá mới.

Nhìn lại năm 2019, có thể kiểm đếm khá nhiều dấu ấn, trong đó có những việc lần đầu tiên ngành Giáo dục làm được. “Gạch đầu dòng” các kết quả nổi bật nhất, không thể không nói đến: Luật GD 2019 được Quốc hội thông qua với tỷ lệ đồng thuận cao, từng bước tháo gỡ “nút thắt” phát triển GD; 5 bộ sách giáo khoa (SGK) lớp 1 với 38 bản sách chính thức được công bố sau các bước thẩm định nghiêm ngặt; 100% học sinh tham dự Olympic quốc tế và khu vực đoạt giải; Kỳ thi THPT quốc gia năm 2019 được tổ chức thành công; lần đầu tiên 3 ĐH của Việt Nam vào bảng xếp hạng tốt nhất toàn cầu, 8 trường ĐH nằm trong top 500 châu Á.

Năm 2019, Bộ GD&ĐT cũng hoàn thành xây dựng và công bố cơ sở dữ liệu toàn quốc về GD. Đây là lần đầu tiên một cơ sở dữ liệu đầy đủ thông tin của gần 53.000 trường học, 1,5 triệu giáo viên, cán bộ quản lý GD và gần 23 triệu hồ sơ HSSV được công bố…

Trong số những tin vui GD của năm 2019, điểm nhấn đặc biệt quan trọng, ghi dấu ấn công tác quản lý Nhà nước về GD chính là những công tác hoàn thiện thể chế. Người đứng đầu ngành GD nhiều lần từng chia sẻ quan điểm của mình: Thước đo đánh giá hiệu quả của quản lý Nhà nước phải là đổi mới cơ chế chính sách; là tháo gỡ những “điểm nghẽn” chính sách.

Việc “khơi thông” ấy đã bắt đầu thuận lợi với việc Luật GD 2019 được thông qua. Cùng với đó là hệ thống văn bản liên quan đến GD đã và đang được rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện từ Trung ương đến địa phương, tạo ra hành lang pháp lý thuận lợi cho cơ sở thực hiện tốt nhiệm vụ liên quan đến GD – ĐT.

Sang năm 2020, ngành GD có rất nhiều việc phải làm, trong đó có lẽ quan trọng nhất là 2 việc: Triển khai hiệu quả Luật GD 2019 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật GDĐH; triển khai Chương trình GD phổ thông mới.

Những thuận lợi nói trên là tiền đề tốt, tuy nhiên, cùng với đó cũng còn không ít khó khăn, thách thức. Đổi mới chương trình, SGK đã đến rất gần nhưng điều kiện thực hiện còn khó khăn, kể cả đội ngũ và cơ sở vật chất trường lớp, trang thiết bị dạy học. Đòi hỏi với đội ngũ ngày càng tăng, nhưng đãi ngộ với thầy cô thì ít chuyển biến. Với GDĐH, thực hiện tự chủ vẫn còn những rào cản, trong đó có việc tốc độ tự chủ không đi liền với khả năng tự chủ; thực quyền của Hội đồng trường chưa thể có ngay lập tức…

Giải quyết những khó khăn này, có nhiều việc nằm ngoài tầm tay của ngành GD. Đơn cử, trách nhiệm ban hành chương trình, SGK thuộc Bộ GD&ĐT, nhưng tổ chức triển khai như thế nào lại thuộc về địa phương. Bài học những năm qua cho thấy, sự lãnh đạo của Đảng, quan tâm của Quốc hội, chỉ đạo, điều hành của Chính phủ và chính quyền các cấp, sự quan tâm, tham gia đóng góp của toàn dân đối với GD là yếu tố chủ chốt cho những thành công về đổi mới GD.

Sự ổn định chính trị, những thành quả phát triển kinh tế – xã hội, đời sống nhân dân được cải thiện và hội nhập quốc tế trong thời kỳ đổi mới đã tạo môi trường thuận lợi cho phát triển GD. Cam kết của Quốc hội trong việc đầu tư cho sự nghiệp GD khoảng 20% ngân sách Nhà nước và giữ ổn định từ năm 2007 đến nay đóng vai trò vô cùng quan trọng cho sự thành công của công cuộc đổi mới GD – ĐT.

Công tác quản lý GD bảo đảm dân chủ; phân cấp quản lý GD bảo đảm tăng quyền tự chủ, trách nhiệm giải trình cho địa phương và cơ sở giáo dục; giám sát, thanh tra, kiểm tra tốt, kịp thời tháo gỡ những khó khăn cho cơ sở, sẽ giảm thiểu những tiêu cực và bức xúc trong GD, từ đó giúp việc đổi mới theo đúng kế hoạch, lộ trình và có chất lượng, hiệu quả tốt. Cùng với đó là ý thức trách nhiệm, sự nỗ lực của đội ngũ nhà giáo và quyết tâm đổi mới của ngành GD, của đội ngũ cán bộ quản lý GD…

Hy vọng rằng, với những tiền đề vững chắc chúng ta đã xây dựng, sự cam kết đồng lòng vào cuộc của toàn hệ thống chính trị, toàn xã hội, công cuộc đổi mới GD sẽ tiếp tục có những thành công, để chúng ta bước sang năm 2020 với sự vững tin về một năm mới, tâm thế mới, kết quả mới.

Tâm An (giaoducthoidai.vn)