Cơ Hội Rất Lớn Để Xuất Khẩu Hàng Việt Sang Thị Trường Châu Mỹ

Việc mở rộng thị trường xuất khẩu sẽ được coi như là một chiến lược dài hạn nhằm giúp doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu vào chuỗi giá trị khu vực, nâng cao năng lực sản xuất xuất khẩu và cạnh tranh.

Trong số các quốc gia tham gia Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương CPTPP, có 4 nước thành viên thuộc khu vực châu Mỹ bao gồm: Canada, Chile, Mexico và Peru. Trong số đó, có tới 3 nước mà Việt Nam lần đầu tiên có quan hệ FTA là Canada, Mexico và Peru.

Đặc biệt, đây đều là những nước có cam kết cắt giảm tỷ lệ thuế quan cho hàng hoá Việt Nam rất cao ngay khi Hiệp định CPTPP có hiệu lực: Canada (95%), Chile (95%), Peru (81%) và Mexico (77%). Với Hiệp định CPTPP, Việt Nam có thể tăng cường hơn nữa xuất khẩu các mặt hàng thế mạnh, đồng thời tìm kiếm cơ hội, đẩy mạnh xuất khẩu một số mặt hàng tiềm năng sang các thị trường này.

Canada – Thủy sản hưởng lợi lớn

Với việc xóa bỏ thuế nhập khẩu cho 95% số dòng thuế ngay khi Hiệp định có hiệu lực, trong đó bao trùm 78% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam, thị trường Canada mang lại rất nhiều cơ hội để Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu.

Trong đó, thủy sản là mặt hàng có lợi thế. 100% kim ngạch xuất khẩu thủy sản được hưởng thuế xuất 0% từ ngày 14/1/2019. Canada đang tiêu thụ 240 triệu USD hàng thủy sản từ Việt Nam. Thủy sản, trong đó chủ yếu là tôm, cá basa, cá ngừ đông lạnh… hiện đã có mặt ở hầu hết các siêu thị lớn của Canada nhưng được bán qua nhà phân phối, chưa bán trực tiếp. Hiện nay, các công ty lớn của Canada có xu hướng mua trực tiếp từ nhà sản xuất để cắt giảm chi phí (Costco, Loblaw, Metro…).

Tiếp đến là đồ gỗ nội thất với mức thuế giảm ngay từ 9,5% xuống 0%, trừ ghế gỗ dùng trong nhà thuế giảm dần về 0% sau 6 năm. Việt Nam là nhà xuất khẩu lớn nhất về đồ gỗ phòng ngủ vào Canada (chiếm gần 30% thị phần). Canada đang tiêu thụ 166 triệu USD đồ gỗ của Việt Nam.

Bên cạnh đó, Canada cũng là thị trường rất tiềm năng của Việt Nam với kim ngạch nhập khẩu hàng dệt may khoảng 13,3 tỷ USD/năm và tốc độ tăng trưởng nhập khẩu được dự báo khoảng trên dưới 20% mỗi năm. Theo cam kết, toàn bộ mặt hàng dệt may xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam sẽ được xóa bỏ thuế ngay khi Hiệp định có hiệu lực hoặc sau 3 năm.  42,9% kim ngạch xuất khẩu vào Canada có thuế 0% năm đầu tiên và 57,1% kim ngạch có thuế 0% vào năm thứ 4.

Như vậy, xuất khẩu dệt may sẽ có nhiều cơ hội bởi nhiều sản phẩm dệt may hiện đang chịu thuế MFN 17-18%. Khi đó, sản phẩm dệt may Việt Nam sẽ được củng cố lợi thế cạnh tranh về giá. Đó cũng là động lực để các nhà đầu tư trong và ngoài nước đầu tư phát triển ngành nguyên phụ liệu, công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam.

Cùng với đó, 78% kim ngạch xuất khẩu giày dép của Việt Nam sang Canada hưởng thuế suất 0% ngay khi Hiệp định có hiệu lực hoặc được hưởng mức cắt giảm 75% so với mức hiện tại.

Chè, hạt tiêu, hạt điều cũng hưởng thuế suất 0% ngay khi Hiệp định có hiệu lực. Trong nhóm này, điều là mặt hàng chiếm giá trị lớn nhất với kim ngạch xuất khẩu khoảng 108 triệu USD. Hạt tiêu chỉ đạt khoảng 10 triệu USD.

Mexico – Thị trường tiềm năng của gạo Việt Nam

Mexico là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Việt Nam tại Mỹ Latinh sau Brazil và Argentina. Năm 2018, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường này đạt 2,24 tỷ USD. Các sản phẩm xuất khẩu chính của Việt Nam sang Mexico là điện thoại, giày dép, máy tính, hàng dệt may.

Với CPTPP, Mexico cam kết xóa bỏ 77,2% số dòng thuế ngay từ ngày 14/1/2019, tương đương 36,5% kim ngạch nhập khẩu từ Việt Nam và sẽ xóa bỏ thuế quan đối với 98% số dòng thuế vào năm thứ 10 kể từ khi Hiệp định có hiệu lực.

Cá tra, cá basa, cá ngừ là những mặt hàng thủy sản Việt Nam xuất khẩu lớn sang Mexico được hưởng thuế suất 0% kể từ năm thứ 3. Mặt hàng cá đông lạnh hiện Việt Nam đang là nước xuất khẩu lớn thứ 2 sau Trung Quốc. Mexico là một thị trường dễ tính với dân số đông, sức tiêu thụ mạnh. Yếu tố về giá mang tính quyết định, Việt Nam hoàn toàn có thể đáp ứng được yếu tố này do đây là các mặt hàng xuất khẩu chủ lực.

Việt Nam là một trong những nước xuất khẩu gạo nhiều thứ hai vào Mexico sau Hoa Kỳ. Mexico hiện phải nhập khẩu khoảng 900 nghìn tấn/năm. Nếu gạo Việt Nam cạnh tranh được về giá so với gạo của các đối thủ và đảm bảo chất lượng, Việt Nam sẽ tận dụng được nhiều tiềm năng từ thị trường Mexico.

Riêng với dệt may, da giày, Mexico nhập khẩu khoảng 1,8 tỷ USD hàng dệt may và 1,1 tỷ USD hàng giày dép, trong đó thị phần của giày dép Việt Nam khoảng 30%, đối thủ cạnh tranh chính là Trung Quốc (35% thị phần); thị phần dệt may Việt Nam khoảng 6,5%. Thuế nhập khẩu sản phẩm dệt may, giày dép khoảng 15-30% cam kết giảm dần đều và xoá bỏ vào năm thứ 11 hoặc 16 kể từ khi Hiệp định có hiệu lực.

Peru – CPTPP sẽ tạo xung lực mới cho quan hệ thương mại hai nước

Peru được đánh giá là thị trường tiềm năng và là thị trường tương đối phù hợp với trình độ và quy mô cũng như cách tiếp cận của Việt Nam bởi 75% các công ty xuất – nhập khẩu của Peru là vừa và nhỏ, hàng hóa sản phẩm dễ thâm nhập, cạnh tranh và có thể đi vào các nước láng giềng như Ecuador, Colombia, Bolivia và Brazil.

Hiện trao đổi hàng hóa giữa Việt Nam và Peru còn khá khiêm tốn. Năm 2018, xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường này đạt 250 triệu USD.

Hiệp định CPTPP hứa hẹn sẽ tạo xung lực mới cho quan hệ thương mại hai nước. Peru cam kết xóa bỏ 80,7% số dòng thuế ngay, tương đương 62,1% kim ngạch nhập khẩu từ Việt Nam và sẽ xóa bỏ thuế quan đối với 99,4% số dòng thuế vào năm thứ 17 kể từ khi Hiệp định có hiệu lực.

Đây là lần đầu tiên hai nước có quan hệ FTA và Việt Nam cần nắm bắt các cơ hội mà Hiệp định mang lại để đẩy mạnh xuất khẩu một số loại hàng hóa có thế mạnh, cụ thể là: Đồ gỗ ngoại thất sang Peru sẽ được hưởng mức thuế suất 0% ngay khi Hiệp định có hiệu lực; Hạt điều, chè, hạt tiêu, rau củ quả, một số loại cà phê thuế suất về 0% ngay khi Hiệp định có hiệu lực; Dệt may, giày dép thuế suất giảm theo lộ trình và về 0% vào năm thứ 16.

Chile – tiềm năng xuất khẩu những mặt hàng thế mạnh của Việt Nam

Chile là thị trường tích cực mở cửa cho hàng hóa Việt Nam trong những năm qua kể từ khi Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Chile chính thức có hiệu lực vào năm 2014. Trong bối cảnh Hiệp định CPTPP dự kiến được thông qua tại Chile vào quý II/2019, Việt Nam sẽ có thêm nhiều cơ hội để tăng cường xuất khẩu sang thị trường này.

Với việc Hiệp định thương mại tự do giữa hai nước đã trải qua 5 năm có hiệu lực, các mặt hàng truyền thống của Việt Nam đang dần khẳng định thương hiệu của mình tại thị trường Chile như hàng may mặc, giày dép, nông sản, vật liệu xây dựng.

Đồng thời, một số mặt hàng mới mà Việt Nam có thế mạnh về giá và chất lượng như túi tái chế, vôi sống, giấy vệ sinh, giấy viết, nhựa, thép… bước đầu được thị trường Chile đón nhận.

Với CPTPP, Chile cam kết xóa bỏ 95,1% số dòng thuế ngay khi Hiệp định có hiệu lực, tương đương 60,2% kim ngạch nhập khẩu từ Việt Nam và sẽ xóa bỏ thuế quan đối với 99,9% số dòng thuế vào năm thứ 8 kể từ khi Hiệp định có hiệu lực.

Mặc dù vậy, khoảng cách địa lý xa, chi phí vận chuyển từ Việt Nam sang Chile tương đối cao, là những thách thức mà doanh nghiệp Việt Nam phải đối mặt để có thể cạnh tranh về giá, thời gian giao hàng cho khách hàng nhập khẩu.

Duy Anh