Ẩn ý sau cái bắt tay của Putin và cựu thủ tướng Đức trong lễ nhậm chức

Tổng thống Nga Putin chỉ bắt tay với ba người tại Đại sảnh Andereevsky sau khi tuyên thệ nhậm chức ngày 7/5, gồm Giáo trưởng Kirill, người đứng đầu Giáo hội Chính thống Nga, Thủ tướng Dmitry Medvedev và cựu thủ tướng Đức Gerhard Schroder.

Đó là một khoảnh khắc rất đáng chú ý. Tại sự kiện chính trị lớn nhất của Nga trong năm, chỉ hai ngày trước khi nước này kỷ niệm chiến thắng trước Đức Quốc xã trong Thế chiến II, vị trí khách mời đứng hàng đầu vinh dự nhất được trao cho một cựu lãnh đạo Đức.

Theo Washington Post, vị trí đứng của Schroder cho thấy độ sâu sắc trong mối quan hệ giữa Putin và cựu lãnh đạo có thể được coi là người bạn nước ngoài quan trọng nhất của ông. Đây là lời nhắc nhở với thế giới rằng Putin, cựu điệp viên từng hoạt động tại Đông Đức, vẫn tiếp tục coi Berlin như cây cầu chính để kết nối với châu Âu. Sự sắp xếp này của Nga có vẻ là nỗ lực để người Nga và phương Tây thấy rằng Điện Kremlin vẫn có đồng minh ở nước ngoài mặc dù họ hứng chịu nhiều lệnh trừng phạt và chỉ trích.

“Đây là thông điệp rằng những người có quan điểm tích cực về Điện Kremlin sẽ được Nga trân trọng”, cựu cố vấn Điện Kremlin Alexey Chesnakov nói.

Schroder nhậm chức vào năm 1998, chỉ hơn một năm trước Putin và nhanh chóng thân thiết với Putin tại các hội nghị thượng đỉnh quốc tế, nơi Tổng thống Nga thường là lãnh đạo thế giới duy nhất nói được tiếng Đức. Sau khi thất bại trong lần tái tranh cử năm 2005, Schroder bỏ ngoài tai những lời chỉ trích để làm việc cho dự án Nord Stream – đường ống dẫn khí đốt nối Nga với Đức. Năm ngoái, Schroder trở thành chủ tịch một trong những nhà sản xuất dầu mỏ lớn nhất của Nga, Rosneft.

Schroder còn vận động hành lang cho Nord Stream 2, đường ống mới mà các một số nhà phân tích cho rằng sẽ thúc đẩy khả năng của Nga trong việc sử dụng năng lượng để làm đòn bẩy chính trị ở châu Âu.

Tổng thống Putin (trái) bắt tay cựu thủ tướng Đức Gerhard Schroder. Ảnh: AFP.

Putin từ lâu đã muốn xây dựng quan hệ gần gũi hơn với Đức. Các nhà phân tích cho biết ông đã bị sốc khi Thủ tướng Đức Angela Merkel thúc đẩy Liên minh châu Âu (EU) ra lệnh trừng phạt với Nga vì khủng hoảng Ukraine năm 2014. Merkel giữ lập trường cứng rắn với Nga nhưng bà vẫn cho phép dự án Nord Stream 2 được tiến hành.

Một người bạn Đức thân thiết khác của Putin cũng có mặt tại lễ nhậm chức là Matthias Warnig, cảnh sát mật của Đông Đức từng làm việc tại Dresden vào những năm cuối của Chiến tranh Lạnh. Warnig và Schroder đều từng tham dự lễ nhậm chức năm 2012 của Putin nhưng vào thời điểm đó, Schroder không đứng ở vị trí hàng đầu bên cạnh Giáo trưởng.

Sự xuất hiện của Schroder năm nay đã khiến nhiều người đưa ra chỉ trích. Lãnh đạo đối lập Nga Aleksey Anatolyevich Navalnyy nói rằng việc này cho thấy những tuyên bố từ Điện Kremlin về “sự độc lập với phương Tây” là vô nghĩa. Tại Berlin, báo bảo thủ Welt nói sự xuất hiện “gây thất vọng” của Schroder cho thấy ông đã để lại “la bàn đạo đức của mình trong phòng treo đồ của Điện Kremlin”.

Văn phòng của Schroder không trả lời yêu cầu bình luận. Phát ngôn viên của Merkel cũng từ chối bình luận về sự xuất hiện của Schroder. Tuy nhiên, một quan chức Đức thân cận với Merkel viết rằng: “Tôi khá chắc rằng đây không phải là điều Merkel sẽ làm sau khi kết thúc nhiệm kỳ”.

Phương Vũ